Σπήλαιο Πετραλώνων
Η ύπαρξη μιας αφθονίας των σπηλαίων σε μια χώρα, όπου το 65% του εδάφους είναι ασβεστολιθικό, είναι απόλυτα φυσιολογική. Άλλωστε, η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα μετά την Κίνα με το μεγαλύτερο αριθμό των σπηλαίων στον κόσμο. Αρκετές χιλιάδες από αυτούς τους σχηματισμούς έχουν εξερευνηθεί, χαρτογραφηθεί και μελετηθεί, ενώ περισσότεροι από 100 έχουν περιγραφεί ως αξιόλογου ενδιαφέροντος από επισκέπτες.
Το 1959 ένας χωρικός των Πετραλώνων, στη Χαλκιδική, στη Βόρεια Ελλάδα, στην προσπάθειά του να βρει πηγές νερού για τις ανάγκες του οικισμού, βρήκε μια μικρή σχισμή στις πλαγιές του όρους Κατσίκα. Δύο τολμηροί νεαροί κατέβηκαν με σχοινί σε βάθος 13 μέτρων και όταν εμφανίστηκαν, περιέγραψαν τους όμορφους σχηματισμούς από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που είχαν δει για πρώτη φορά στη ζωή τους.
Το ίδιο έτος, διεξήχθη η πρώτη επιστημονική εξερεύνηση και μελέτη του σπηλαίου, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας Ιωάννη Πετρόχειλο και τηv Άννα Πετροχείλου. Οι έρευνες που ακολούθησαν, μέχρι το 1964, αποκάλυψαν έναν μεγάλο αριθμό θαλάμων και διαδρόμων, ύψους 8 έως 10 μέτρα , με μια εντυπωσιακή διακόσμηση.
Τα πετρώματα μοιάζουν με γιγάντιο κάκτος, ροζ μαργαριτάρια, ανθεκτικές στήλες ή λεπτές κουρτίνες, και σε πολλά σημεία οι λίμνες νερού τροφοδοτούνται από σταλακτιτικό υλικό.
Εκτός από τη φυσική ομορφιά και το μέγεθος της, το σπήλαιο είναι πολύ σημαντικό, καθώς παρουσιάζει ανθρωπολογικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Το 1960, κατά τη διάρκεια των ερευνητικών εργασιών, το πιο σημαντικό εύρημα ήταν το κρανίο ενός πρωτόγονου ανθρώπου, μοναδικό στην Ελλάδα, το οποίο βρίσκεται τώρα στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Έζησε περίπου πριν 200.000 χρόνια, ανήκει σε μια μεταβατική μορφή, μεταξύ Homo Erectus και Homo Sapiens και είναι η παλαιότερη μαρτυρία για την παρουσία του ανθρώπου στην Ελλάδα. Το κρανίο ήταν καλυμμένο από σταλακτιτικό υλικό. βρέθηκαν Επίσης βρέθηκαν απολιθωμένα οστά και δόντια περιφερειακής πανίδας συμπεριλαμβανομένων αρκούδες , ύαινες, λιοντάρια, λεοπαρδάλεις, ρινόκερους, ελάφια και άλογα. Τα απολιθώματα, μαζί με μια σειρά από εργαλεία από πέτρα και οστά, που είχε χρησιμοποιηθεί από το πρωτόγονο κάτοικο του σπηλαίου, εκτίθενται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο, που βρίσκεται μόλις λίγα βήματα μακριά από τη σπηλιά.
Η έρευνα συνεχίστηκε μέχρι το 1976. Με επιχορήγηση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και τη φροντίδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας η σπηλιά έχει ανοίξει για το κοινό το 1979. Καλύπτει μια έκταση 10.400 τετραγωνικών μέτρων, το μήκος των διαδρόμων είναι περίπου 2.000 μέτρα και η θερμοκρασία όλο το χρόνο παραμένει σταθερή στους 17 ° C (± 1 °C).
